acabat

Retour 

adj.

a. 'achevé, terminé, fini'

GirBornS 37,57: Per qu'ieu pren vassalatge / D'aitan, si m'o aconseyllatz, / Que·l vers, pueys er ben asonatz [var. acabatz], / Trametrai el viatge

DoctrRaimCastG 6,396: e que·l meton en hobras [c.‑à‑d. lo doctrinal], en fatz et en pessatz, / et am umil preguieira, cant [s]era acabatz

ÉvEnf2BartschKChr 422,11: e tug sos obriers issamen / d'aqui partiron e van s'en / am gran gaug et ab alegrage, / car accabatz fonc lur obratge

déb. 14e s.CartMirP 223,36: [Tarifs de la leude] … Item una dozena d'espazas ho de costalers, que no sian acabatz, ɪɪ d. t.… si so acabatz, no donan re.

b. 'accompli, passé'

DaurelL 422: Per sel senhor que fo en cros levatz, / Ja no vieura ·xv· jorns acabatz!

CroisAlbMa 58,28: … que tant an demandat / Que lo coms Ramons dis, can so er' acabat, / Non o poiria pagar ab trastot son comtat

BarlH 60,7: Enapres los .xxxᴠ. ans acabatz, plac a nostre senhor…

15e s.LespyR 1:10a: Cant la misse fo acabade

c. 'parfait, sans défaut'

BertrBornG 20,39: Que non trob baron entier / C'aia proeza acabada, / Q'el mieichluec non sia oscada / O fraicha da l'un cartier

RaimVidF 1,258: E ja non er hom acabatz / ses luy [c.‑à‑d. saber], per qu'ieu tostemps n'ai cura.

RaimVidF 1,1173: mas so c'om pot aver vezen / ni per plan saber acabatz / es sens e sabers apelatz

GuirRiqL 2,56: que negus hom non es senatz / qu'en Pretz cug esser acabatz

GuirRiqL 11.2,289: Donc silh c'an maistria / del sobiran trobar / … / par que son acabat / al fach a que son dat, / cant volon cortz seguir

AtMonsC 2,1481: Largeza mezurada / es proez' acabada

RomCToulZ 3: Que cil que a tan ric prez comenzat / No·l deu retraire tro que l'ai' acabat.» / – «Com acabat, massa n'aves cabat

HistSainteLR 2:96,13: Et jo te mani, Pay sant, que tu los gardis… Et are jo vau m'en a tu, et dixu los asso en lo mon, per que ayen [lo me] gay acabat en si medixs.

SFrancMirA 7.1,5: sant Frances ab ·ɪɪɪ· fraires, homes acabatz en tota sanctetat

SFrancMirA 10.9a,1: … autas et acabadas virtutz ab obras de perfectio et ab motz de miracles

d. es a. impers. 'ça marche'

FlamG 4301: e lai on ren non val Amors, / … / si Merces i fai capten[en]sa / acabat es senes fallida

e. 'détruit, tué'

DaurelL 425: S'el en mas mas pot eser bailatz, / No·l pot gerir ni vila ni sieutatz. / Ieu ai vos mortz; el non es acabatz!

f. 'fait, commis'

NTestLyonW 358,15: Apres la cobezeza co aura coceubut, efanta·l pecat; mais cum lo pecatz sera acabatz, engenra la mort.

ÉvEnf3C 348: Apres can tot aquo fo fag / ez acabat per atrazag, / ez el…

1295 MauvezinArchGir 27:388,26: … que los malaficis amagatz ho amagadamentz acabatz